მას შემდეგ, რაც მოსკოვმა უარი თქვა კიევის მოთხოვნაზე, განემარტათ საზღვრებთან მიმდინარე სამხედრო მოქმედებები, ამჯერად, რუსეთი უარს ამბობს ეუთო-ს ფარგლებში უკრაინასთან შეხვედრაზე.
ამის შესახებ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, ალექსანდრ გრუშკომ განაცხადა. მას არ უსაუბრია დამატებით დეტალებზე.
აქამდე, 13 თებერვალს უკრაინის საგარეო საქმეთა მინსიტრმა, დმიტრო კულებამ სოციალურ ქსელ Twitter-ზე დაწერა, რომ კიევში მოიწვევდნენ შეხვედრას ეუთო-ს ფარგლებში, რომელზეც მოწვეული იქნებოდა რუსეთის მხარეც.
"რუსეთმა არ უპასუხა ჩვენს მოთხოვნას ვენის დოკუმენტის შესახებ. ჩვენ ვდგამთ შემდეგ ნაბიჯს. მომდევნო 48 საათის განმავლობაში უკრაინა მოიწვევს შეხვედრას რუსეთის ფედერაციასთან და [ეუთო-ს] ყველა მონაწილე სახელმწიფოსთან ერთად ჩვენი საზღვრების გასწვრივ და დროებით ოკუპირებულ ყირიმში რუსეთის ფედერაციის ჯარების გაძლიერების და გადაადგილების განხილვისთვის.
თუ რუსეთი სერიოზულად ეკიდება თავის სიტყვებს ეუთო-ს სივრცეში უსაფრთხოების განუყოფლობას, მაშინ მან უნდა შეასრულოს თავისი ვალდებულებები სამხედრო გამჭვირვალობაზე დაძაბულობის შესამცირებლად და ყველა მონაწილე სახელმწიფოს უსაფრთხოებისთვის." – წერდა კულება.
კულებას სიტყვების შემდეგ, შეხვედრის შესახებ გამოქვეყნდა ოფიციალური განცხადებაც.
"უკრაინამ ეუთო-ს თავმჯდომარე პოლონეთს სთხოვა, უჩვეულო სამხედრო აქტივობასთან დაკავშირებით გამართულიყო შეხვედრა რუსეთთან და სხვა დაინტერესებულ სახელმწიფოებთან. შეხვედრა სამშაბათს ვენის დოკუმენტის შესაბამისად გაიმართება", – ნათქვამი იყო ეუთო-ში პოლონეთის მუდმივი წარმომადგენლობის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.
ვენის დოკუმენტის მიხვედით, ეუთო-ს 57 წევრი სახელმწიფო ვალდებულია გააზიაროს ინფორმაცია სამხედრო ძალების შესახებ, წევრებს ასევე ევალებათ მსხვილი სამხედრო აქტივობების და წვრთნების წინ ერთმანეთის წინასწარ გაფრთხილება.
11 თებერვალს აშშ-მ გამოაცხადა, რომ რუსეთი უკრაინაში შესაძლოა ნებისმიერ წამს შეიჭრას, აქამდე კი პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა აშშ-ს მოქალაქეებს უკრაინის დატოვებისკენ მოუწოდა და აღნიშნა, რომ მოქალაქეების ევაკუაციისთვის ამერიკა იქ სამხედროებს არცერთ შემთხვევაში გაგზავნის.
ზოგიერთ მედიაში ანონიმური წყაროები საუბრობენ, რომ რუსეთი უკრაინაში შესაძლოა ზამთრის ოლიმპიური თამაშების დასრულებამდე, კონკრეტულად 16 თებერვალს შეიჭრას.
აშშ, დიდი ბრიტანეთი და ევროპის ზოგიერთი ქვეყანა საკუთარ მოქალაქეებს უკრაინის დატოვებისკენ მოუწოდებენ. რუსული მედიის ინფორმაციით, უკრაინის დატოვება დაიწყეს რუსმა დიპლომატებმაც. ქვეყანას ტოვებენ ისრაელის დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლების ოჯახის წევრებიც.
დაძაბულობის ფონზე, ბელარუსში რუსეთი-ბელარუსის ერთობლივი სამხედრო წვრთნები ტარდება. ამ მანევრების პასუხად, უკრაინა საკუთარი შეიარაღებული ძალების ვარჯიშებს ატარებს.
დაძაბული ვითარების ფონზე NATO-ს აღმოსავლეთ ფლანგის გამტკიცებისთვის ევროპაში აშშ-ს დამატებმა სამხედრო ძალებმა უკვე დაიწყეს ჩასვლა. აშშ-ს პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის თქმით, პოლონეთსა და რუმინეთში 3 000-მდე ჯარისკაცი განთავსდება. დასავლურ მედიის მიხედვით, რუსეთი უკრაინაში შეჭრისთვის 70%-იც მზად არის. გავრცელებული ინფორმაციით, რუსეთი შეჭრის წინაპირობის შესაქმნელად აღმოსავლეთ უკრაინაში ოპერაციას ამზადებს.
2021 წლის 11 დეკემბერს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ NATO-ს სთხოვა, რომ გააუქმოს 2008 წლის ბუქარესტის სამიტზე დადებული პირობა, საქართველოსა და უკრაინის ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში გაწევრიანებასთან დაკავშირებით.
რუსეთის მოთხოვნის საპასუხოდ NATO-ს გენერალური მდივანმა, იენს სტოლტენბერგმა თქვა, რომ ყველა ქვეყანას აქვს უფლება, აირჩიოს საკუთარი გზა, მათ შორის, თუ რა სახის უსაფრთხოების შეთანხმების მონაწილე სურს, რომ იყოს. მისივე შეფასებით, მიუღებელია, რომ რუსეთი ცდილობს, გავლენის სფეროების სისტემა აღადგინოს.
მოგვიანებით 17 დეკემბერს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გამოაქვეყნა აშშ-სთან და NATO-სთან უსაფრთხოების გარანტიებზე მოლაპარაკების პროექტი. რუსეთი ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსსა და აშშ-ს, ფაქტობრივად, ჯარებისა და შეიარაღების 1997 წლის მაისის განლაგებაზე დაბრუნებას სთხოვს, ანუ იმ დროინდელ პოზიციებზე დაბრუნებას სანამ აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებს NATO-ში მიიღებდნენ. ასევე, მოსკოვი კიდევ ერთხელ ითხოვს ალიანსის გაფართოების შეჩერებასა და მასში უკრაინის გაწევრიანების დაუშვებლობას უსვამს ხაზს. პროექტის მიხედვით, NATO-მ უნდა შეაჩეროს სამხედრო საქმიანობა უკრაინაში, აღმოსავლეთ ევროპაში, კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში.
იანვრის პირველ ნახევარში დასავლეთსა და რუსეთს შორის გამართული დიპლომატიური შეხვედრები უშედეგოდ დასრულდა.
ვრცლად უკრაინის საზღვრებთან არსებული დაძაბულობისა და ომის შესაძლებლობის შესახებ წაიკითხეთ აქ – უკრაინა ახალი ომის მოლოდინში – დასავლეთს ძილის დრო არ აქვს.