ევროპარლამენტარები: ანდრიუს კუბილიუსი, რასა იუკნევიჩიენე, რიჰო ტერასი, მირიამ ლექსმანი და სანდრა კალნიეტე საქართველოს ექსპრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილთან დაკავშირებით ერთობლივ წერილს ავრცელებენ.
ისინი წერილში საუბრობენ ექსპრეზიდენტის დაკავების პოლიტიკურ მოტივებზე და ამბობენ, რომ საქართველოს ევროპული მომავალი საფრთხეშია. მათი თქმით, მიხეილ სააკაშვილის საქმე ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს გადაეცა და სანამ მას განიხილავენ, ისინი ექსპრეზიდენტის გათავისუფლებას ითხოვენ.
წერილში ვკითხულობთ:
საქართველომ, ევროკავშირთან ასოცირებულმა ქვეყანამ, ვალდებულებად აიღო დაეცვა ევროპული ღირებულებები და პრინციპები, როგორიცაა დემოკრატია, ადამიანის უფლებები და კანონის უზენაესობა. ქართველი ხალხი, რომელიც საქართველოს ევროპული მისწრაფებების მტკიცე მხარდამჭერები არიან, ასევე საქართველოს ევროპელი პარტნიორები მთავრობისგან და მმართველი პარტიისგან ამ პრინციპებისა და სტანდარტების სრულად დანერგვასა და ერთგულებას მოელიან.
ახალგაზრდა ევროპულ დემოკრატიებში, რომლებიც ჯერ კიდევ ებრძვიან პოსტავტორიტარულ და პოსტსაბჭოთა ჩვევებს, მაგალითად იანუკოვიჩისდროინდელ უკრაინაში, ჩანს, რომ ოპოზიციის ლიდერის, ყოფილი პრეზიდენტის ან პრემიერმინისტრის დაკავება მსგავს ევროპულ ქვეყანაში დაუყოვნებლივ გზავნის გამაფრთხილებელ სიგნალს მსოფლიოში, რომ ამ ქვეყანაში დემოკრატია და კანონის უზენაესობა შესაძლოა უარესდებოდეს.
ფაქტი, რომ საქართველოში ყოფილი პრეზიდენტი და ოპოზიციის ლიდერი ციხეშია, აჩენს კითხვებს დევნის პოლიტიკური ბუნების შესახებ. პრემიერმინისტრი ღარიბაშვილის საჯარო განცხადებები მხოლოდ ამტკიცებს ბატონი სააკაშვილის წინააღმდეგ აღძრული საქმეების პოლიტიკურ მოტივებს და ეს სრულად მიუღებელია ევროპული ტიპის სამართლებრივ სისტემაში და ძირს უთხრის ხალხის მიერ საქართველოს ევროპულ გზაზე დაყენების არჩევანს.
საქართველოს ევროპული მომავალი საფრთხის წინაშეა. ამ სიტუაციასა და მის გადაჭრაში მთავრობასა და მმართველ პარტიას, ქართულ ოცნებას ამ მხრივ მთავარი პასუხისმგებლობა აკისრია. ისინი არჩევნის წინაშე დგანან: გააგრძელონ უარყოფითი შედეგების გაუარესება, პოლარიზაციისა და უნდობლობის, ქვეყნის შიგნით თუ გარეთ, გაზრდა სანამ ბატონი სააკაშვილი ციხეშია, ან ყურადღება დააბრუნონ საქართველოს ევროპული მისწრაფებებისთვის მნიშვნელოვანი კანონის უზენაესობისა და ევროპული ტიპის სამართლებრივი სტანდარების დაცვის მცდელობას.
ბატონი სააკაშვილის საქმე გადაეცა ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს. ეს არის გზა, ევროპული სამართლით გადავწყვიტოთ საქართველოს მომავლისთვის უმნიშვნელოვანესი საქმე. ევროკავშირი ახლოდან დააკვირდება მის განხილვებსა და დასკვნების საპასუხო ქმედებებს. სანამ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო ამ საქმეს განიხილავს, ბატონი სააკაშვილი ციხიდან უნდა გათავისუფლდეს.
სააკაშვილი 1-ელ ოქტომბერს დააკავეს. ის დაკავების დღიდან შიმშილობს. 7 ოქტომბერს რუსთავის ციხეში პატრიარქის მდივანი, მიქაელ ბოტკოველი იმყოფებოდა - სააკაშვილს შიმშილობის შეწყვეტისკენ მანაც მოუწოდა, თუმცა ექსპრეზიდენტი შიმშილობის შეწყვეტაზე უარს ამბობს. როგორც ის წერს, "შიმშილობა არის ჩემი ბრძოლის ერთადერთი ფორმა, რომელიც დამიტოვა ამ რეჟიმმა. ბრძოლა ახლა უფრო მნიშვნელოვანია ვიდრე ჩემი თავი და ჩემი ჯანმრთელობა". ადვოკატის, ნიკა გვარამიას ინფორმაციით, მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა მნიშვნელოვნად არის შეცვლილი - "ავადმყოფური ფერი აქვს, მოტორიკა შენელებულია, უჭირს გადაადგილება". სპეციალური პენიტენციური სამსახურის განცხადებით კი, მიხეილ სააკაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელია.
მიუხედავად იმისა, რომ 1-ელ ოქტომბერს ქართული ოცნების წევრები მთელი დღის განმავლობაში ამტკიცებდნენ, რომ მიხეილ სააკაშვილი ქვეყანაში არ იყო შემოსული, ექსპრეზიდენტი ამბობს, რომ ის საქართველოში 1-ელ ოქტომბრამდე ჩამოვიდა. პრემიერმინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა მის დაკავებას "გასაიდუმლოებული ოპერაცია", ხოლო ხელისუფლების მხრიდან ექსპრეზიდენტის საქართველოში ყოფნის უარმყოფელ განცხადებებს "ოპერატიული ტაქტიკა უწოდა". 14 ოქტომბერს თავისუფლების მოედანზე ენმ-მ მისი გათავისუფლების მოთხოვნით საპროტესტო აქცია გამართა.
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი ხელისუფლებას მოუწოდებს, უზრუნველყოს მიხეილ სააკაშვილის მიმართ სამართლიანი მოპყრობა "კანონმდებლობის, ადამიანის საერთაშორისო უფლებების და საერთაშორისო ვალდებულებების შესაბამისად". საქართველოში აშშ-ის ელჩის, კელი დეგნანის განცხადებით კი "სააკაშვილის საქმე იქნება გამოცდა ქართული სასამართლო სისტემისთვის" და პროცესს დააკვირდებიან. შვედეთის ყოფილი პრემიერმინისტრი და ევროპული ანალიტიკური ინსტიტუტის საგარეო ურთიერთობათა ევროპული საბჭოს თანათავმჯდომარე, კარლ ბილდტი წერს, რომ პოლიტიკური სასამართლო ევროპაში მიუღებელია და სააკაშვილის მიმართ ნებისმიერი ბრალდება სამართლიან სასამართლოზე უნდა იყოს განხილული.
ლიტველი ევროპარლამენტარი, რასა იუკნევიჩიენეს შეფასებით, საქართველოს პრემიერმინისტრმა, ირაკლი ღარიბაშვილმა აღიარა, რომ სააკაშვილის წინააღმდეგ საქმე პოლიტიკურია. ევროპარლამენტარი პრემიერის განცხადებას გამოეხმაურა, რომ სააკაშვილს სხვა მუხლებსაც დაუმატებენ, თუ "წესიერად არ მოიქცევა". ქართულ ოცნებას ყოფილი პრეზიდენტის შემდგომი დევნისგან თავის შეკავებისკენ მოუწოდებს ევროპარლამენტარი პეტრას აუშტრევიჩიუსიც - მისი შეფასებით, სააკაშვილის დაკავება ქვეყანაში პოლიტიკურ პოლარიზებას კიდევ უფრო ზრდის.
ევროპარლამენტარის, იაცეკ სარიუშ-ვოლსკის თქმით, მიხეილ სააკაშვილი დაუყოვნებლივ უნდა გათავისუფლდეს, ანდრიუს კუბილიუსის შეფასებით კი ირაკლი ღარიბაშვილის განცხადება სააკაშვილისთვის მუხლების დამატებაზე ცხადყოფს, რომ ქვეყანაში გადაწყვეტილებების მიღება პოლიტიკური მოტივებით ხდება და, მისივე სიტყვებით, პოლიტიკურ სამართალს ის ქვეყნები იყენებენ, რომლებსაც პოლიტიკური პატიმრები ჰყავთ.
აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ყოფილი თანაშემწე, დევიდ კრამერი ამბობს, რომ სააკაშვილის საქმის გამო საქართველოს კარგი იმიჯი არ შეექმნება და, მისივე შეფასებით, სიტუაცია "გულდასაწყვეტია". კრამერს სააკაშვილის წინააღმდეგ ბრალდებები პოლიტიკურად მოტივირებულად ეჩვენება და ამბობს, რომ მას უკრაინაში დაბრუნების უფლება უნდა მისცენ.
სააკაშვილის დაკავების შემდეგ უკრაინის პრეზიდენტმა, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ თქვა, რომ უკრაინული უწყებები მიხეილ სააკაშვილის ქვეყანაში დაბრუნებისთვის იმუშავებენ - "როგორც პრეზიდენტი, ვმუშაობ მოქალაქეების დაბრუნებაზე, ეს სააკაშვილსაც ეხება". უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრი, დმიტრო კულება კი ამბობს, რომ შესაძლოა, სააკაშვილზე მათი გადაწყვეტილება მხოლოდ ექსტრადაცია არ იყოს.
