დაძაბულობა უკრაინის საზღვრებთან

ბელარუსის თავდაცვა: რუსული სამხედრო ძალები ბელარუსს წვრთნების შემდეგ დატოვებენ

Russian Defence Ministry/Handout via REUTERS

ბელარუსის თავდაცვის სამინისტროს თანახმად, რუსული სამხედრო ძალები ქვეყანას სამხედრო წვრთნების დასრულების შემდეგ, თებერვალში დატოვებენ.

"შემოწმების შემდეგ რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებული ძალების სამხედრო დანაყოფები და ქვედანაყოფები ბელარუსის რესპუბლიკის ტერიტორიას დატოვებენ." – ამბობს თავდაცვის სამინისტრო.

სამხედრო წვრთნები უკრაინა-რუსეთს შორის არსებული დაძაბული ვითარების პარალელურად იგეგმება. არსებობს შიშები, რომ რუსეთი უკრაინაში შეჭრას გეგმავს. კიევი კი ამ სცენარში საფრთხეს ბელარუსის ტერიტორიიდანაც ელის.

ბელარუსში რუსული სამხედრო ძალების განთავსებას გამოეხმაურა აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტი. პრესკონფერენციაზე სახელმწიფო დეპარტამენტის სპიკერმა ნედ პრაისმა აღნიშნა, რომ ბელარუსი გაფრთხილებულია, რომ თუ თავისი ტერიტორიის უკრაინაზე თავდასხმისთვის გამოყენებას დაუშვებენ ამაზე პასუხი იქნება სწრაფი და გადამწყვეტი.

"შეჭრა რომ ბელარუსიდან დაიწყოს, რუსული სამხედრო ძალები მუდმივად რომ დარჩნენ მის ტერიტორიაზე, NATO-ს შესაძლოა მოუხდეს გადახედოს საკუთარი ძალების განლაგებას ბელარუსის მოსაზღვრე ქვეყნებში" – თქვა პრაისმა.

უკრაინასა და რუსეთს შორის დაძაბული მდგომარეობის ფონზე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ რუსეთი შეჭრის წინაპირობის შესაქმნელად აღმოსავლეთ უკრაინაში ოპერაციას ამზადებს. CNN-ის ცნობით, მათი წყაროს თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციაში სჯერათ, რომ რუსეთი, შესაძლოა, უკრაინაში შეჭრისთვის ემზადებოდეს, "რაც გამოიწვევს ადამიანების უფლებების ფართოდ დარღვევასა და ომის დანაშაულს, თუ დიპლომატია საკუთარ მიზანს ვერ შეასრულებს".

2021 წლის 11 დეკემბერს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ NATO-ს სთხოვა, რომ გააუქმოს 2008 წლის ბუქარესტის სამიტზე დადებული პირობა, საქართველოსა და უკრაინის ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში გაწევრიანებასთან დაკავშირებით.

რუსეთის მოთხოვნის საპასუხოდ NATO-ს გენერალური მდივანმა, იენს სტოლტენბერგმა თქვა, რომ ყველა ქვეყანას აქვს უფლება, აირჩიოს საკუთარი გზა, მათ შორის, თუ რა სახის უსაფრთხოების შეთანხმების მონაწილე სურს, რომ იყოს. მისივე შეფასებით, მიუღებელია, რომ რუსეთი ცდილობს, გავლენის სფეროების სისტემა აღადგინოს. 

მოგვიანებით 17 დეკემბერს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გამოაქვეყნა აშშ-სთან და NATO-სთან უსაფრთხოების გარანტიებზე მოლაპარაკების პროექტი. რუსეთი ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსსა და აშშ-ს, ფაქტობრივად, ჯარებისა და შეიარაღების 1997 წლის მაისის განლაგებაზე დაბრუნებას სთხოვს, ანუ იმ დროინდელ პოზიციებზე დაბრუნებას სანამ აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებს NATO-ში მიიღებდნენ. ასევე, მოსკოვი კიდევ ერთხელ ითხოვს ალიანსის გაფართოების შეჩერებასა და მასში უკრაინის გაწევრიანების დაუშვებლობას უსვამს ხაზს. პროექტის მიხედვით, NATO-მ უნდა შეაჩეროს სამხედრო საქმიანობა უკრაინაში, აღმოსავლეთ ევროპაში, კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში.

იანვრის პირველ ნახევარში დასავლეთსა და რუსეთს შორის გამართული დიპლომატიური შეხვედრები უშედეგოდ დასრულდა.

პარალელურად უკრაინის საზღვრებთან რუსეთის სამხედრო ძალების თავმოყრის გამო ორ ქვეყანას შორის მდგომარეობა კვლავ დაძაბულია. კიევისა და ვაშინგტონის ცნობებით, უკრაინის საზღვრებთან ასიათასამდე რუსი სამხედროა თავმოყრილი. გრძელდება შეიარაღებული ძალების ამ ტერიტორიაზე უჩვეულო თავმოყრა და გადაადგილება. არსებობს შიში, რომ რუსეთი უკრაინაში შეჭრისთვის ემზადება.

ვრცლად უკრაინის საზღვრებთან არსებული დაძაბულობისა და ომის შესაძლებლობის შესახებ წაიკითხეთ აქ – უკრაინა ახალი ომის მოლოდინში – დასავლეთს ძილის დრო არ აქვს.

კომენტარები