არჩევნები 2021

ჩემთვის ეს არჩევნები ისტორიული შანსის გამოყენებაზეა – ინტერვიუ გიგა ბოკერიასთან

არჩევნები 2021

ჩემთვის ეს არჩევნები ისტორიული შანსის გამოყენებაზეა – ინტერვიუ გიგა ბოკერიასთან

2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ევროპული საქართველო რამდენიმე ლიდერმა დატოვა. მათ შორის, აპრილში პარტია დატოვა გენერალურმა მდივანმა, გიგი უგულავამ და თავმჯდომარემ, დავით ბაქრაძემ. მათ პარტიის დატოვების გადაწყვეტილება იმით ახსნეს, რომ გზას უთმობენ ახალ თაობას, თუმცა, რამდენიმე თვეში დავით ბაქრაძე, ევროპული საქართველოს გადაწყვეტილების მიუხედავად, პარლამენტში შევიდა, ხოლო გიგი უგულავა კი ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის საარჩევნო ნომრით იყრის კენჭს ფოთის მერად. 

ევროპული საქართველო კი, როგორც მისი ახალი თავმჯდომარე, გიგა ბოკერია ამბობს, შინაარსობრივად განახლდა.

რა ამოცანები აქვს განახლებულ გუნდს 2021 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებზე, რას ფიქრობს პოლარიზაციის საფრთხეებსა და სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურიდან გამოჟონილ ფაილებზე – ამ და სხვა საკითხებზე გიგა ბოკერია ტაბულას ესაუბრა. 

გასული არჩევნების შემდეგ თქვენი პარტია რამდენიმე ლიდერმა დატოვა. ამ ვითარებაში რა არის თქვენი პოლიტიკური გუნდის ამოცანა 2021 წლის თვითმმართველობის არჩევნებისთვის? 

უპირველს ყოვლისა, განახლებაზე უნდა ვთქვა, იმიტომ, რომ ეს კლიშედ იქცა და, ჩემი აზრით, საბაბია ხოლმე იმ ტიპის ქმედებების გასამართლებლად, რომლებიც რეალურად უბრალოდ ხშირ შემთხვევაში მერკანტილური ინტერესითაა ნაკარანახევი. ჩვენს შემთხვევაში მთავარი, რაც უნდა მოხდეს და რაც დაწყებულია, მაგრამ ჯერ არც დავიკვეხნი, იმიტომ, რომ ეს პროცესია, არის სრულიად განსხვავებულად დანახვა საარჩევნო კამპანიისა და ჩვენს მხარდამჭერებთან, ზოგადად მოქალაქეებთან ინტერაქციის. ამ მიმართულებით ახალგაზრდების იმ გუნდმა, ვინც ახლა არის ჩვენთან, მართლა ბევრი სიახლე შემოგვთავაზა, მათ შორის სოციალური მედიის გამოყენებით ამ ხალხთან პროაქტიულად და ინტერაქტიული ურთიერთობისა, ანუ რეალურად იმ მოქალაქეების პოლიტიკურ ძალად ჩამოყალიბების, ვისაც ღირებულებები აქვს ჩვენთან საერთო და მათთვის როლის მიცემით. თუ ნახავთ ჩვენს ახალ პროდუქტებს სოციალური მედიის სივრცეში, ან ახალ ვებს, ნახავთ, რას ვგულიხმობ.

რა თქმა უნდა, ჩვენთან მოვიდა ისეთი ახალგაზრდა პოლიტიკოსი, როგორიც გიორგი ნონიაშვილია, რომელიც ახლა ლიდერია ჩვენი თბილისის სიის, ეს მნიშვნელოვანი ამბავია, განახლებაა, ხო, მაგრამ გარდა პერსონალიებისა, მიდგომა არის მთავარი სიახლე, რაც პერსონალიების მიუხედავად უნდა ხდებოდეს და მე მგონია, რომ ნაბიჯი ამ კამპანიის დროს ევროპულმა საქართველომ ამ სწორი მიმართულებით გადადგა. 

ამოცანა გვაქვს ერთი, რომ მთელმა საზოგადოებამ, განსხვავებული პოლიტიკური შეხედულებების ადამიანებმა, ამ მთელმა სპექტრმა პარტიების, მოქალაქეებისა და ამომრჩევლების, იმ ტიპის შედეგი დავაყენოთ და გამარჯვება მთელი საზოგადოების და იმ დოზის მარცხი ივანიშვილის რეჟიმის, რაც ან თითქმის შეუძლებელს გახდის ამ ნების გამოხატვის იგნორირებას ივანიშვილის და მისი გარემოცვის მხრიდან და ვადამდელ არჩევნებს დანიშნავს და პრაქტიკულად ეს იქნება შეგუება იმასთან, რომ მშვიდობიანად უნდა დათმოს ძალაუფლება ქართული საზოგადოების ნებაზა დაყრდნობით, არა ჩემს კაპრიზად, არამედ უმრაველესობის ნებაზე. ეს არის ერთი ამოცანა.

მეორე, ამასთან ერთად არის ის, რომ იმ ხალხისთვის, ვისთვისაც სულერთი არ არის, რა მოხდება ივანიშვილის შემდეგ და ვისაც სჯერა იმ ღირებულებების, რაზეც ევროპული საქართველო დგას – სიცოცხლე, თავისუფლება და ბედნიერებისკენ სწრაფვის უფლება – ვისაც სჯერა, ხშირად ვიმეორებ, მაგრამ კიდევ ერთხელ უნდა გავიმეორო, ილიას სიტყვები, "ვისაც პატრიოტობა და ლიბერალობა სალანძღავ სიტყვად არ მიაჩნია", აი, იმ ხალხს მივმართავთ, რომ ევროპულ საქართველოს დაუჭირონ მხარი.

ის გუნდი, რომელიც ახლა აქ არის, ყოველთვის დაიცავს თავის სიტყვას და იდგება ამ ღირებულებებზე და შეუძლიათ, დაეყრდნონ და ენდონ იმას, რომ რისკენაც თვითონ ისინი მიისწრაფვიან, იმ ფასეულობების დამცველი იქნება ეს გუნდიც.

ამიტომ მანდაც ამოცანა გვაქვს, რომ ევროპულმა საქართველომ გააკეთოს განაცხადი, რომ არის ძალა, რომელიც ყველა სირთულის მიუხედავად და ჩვენ სამიზნე ვიყავით და ვართ არამარტო ხელისუფლებისა და არამარტო ივანიშვილის პროპაგანდის ორგანოსი, არ ღალატობს ამ ღირებულებებს და ჰყავს მყარი მხარდამჭერთა გუნდი, ვინც ასე თვლის. და ეს მხარდამჭერების გუნდი გაიზრდება. 

ამ არჩევნებს ყველა პოლიტიკური ლიდერი სხვადასხვანაირად მოიხსენიებს – რეფერენდუმად, ცვლილებების საწყისად, ქართული ოცნების დასასრულად. თქვენთვის რის შესახებაა ეს არჩევნები?

ტერმინი რეფერენდუმი ლეგიტიმურია ამ შემთხვევაში, ოღონდ რაზეა ეს რეფერენდუმი? ჩემთვის ეს არჩევნები არის საქართველოს ისტორიული შანსის გამოყენებაზე, რაც ნიშნავს თავისუფალ, დამოუკიდებელ, ნორმალურ ქვეყნად ჩამოყალიბებას, ამ ისტორიული შანსისა და ჩვენი მორალური მოვალეობის შესრულებას.

თქვენ იყავით პარტიებს შორის თანამშრომლობის ინიციატორი, როგორც ამ, ასევე წინა არჩევნებზეც. თქვენი აზრით, რატომ არის მნიშვნელოვანი პარტიებს შორის თანამშრომლობა და რა განასხვავებს კოალიციას კოორდინაციისგან? 

ამ საკითხზე საუბრისას ხშირად ტერმინი "გაერთიანება" არის ხოლმე შეცდომაში შემყვანი, იმიტომ, რომ გაერთიანება გულისხმობს ვიწრო გაგებით იმას, რომ შერწყმა მოხდა და ერთი ხდები. ჩვენს შემთხვევაში საპირისპირო ამოცანა გვაქვს – უნდა ვაჩვენოთ, რომ ერთი კი არ არის, მრავალფეროვნებაა, იმიტომ, რომ ადამიანებს აქვთ სხვადასხვა შეხედულებები.

ჩვენ გვაქვს განსხვავებული შეხედულებები, მაგალითად, ლელოსგან სამოქალაქო სახელმწიფოზე, სეკულარულ სახელმწიფოზე, რელიგიისა და ეკლესიის როლზე, ნაციონალური მოძრაობისგან მთავრობის როლზე ადამიანების ცხოვრებაში, ეკონომიკაში, ასევე პოპულისტური თემების გამოყენებაში, ბევრი განსხვავება გვაქვს. გირჩისგან განვსხვავდებით იმით, რომ ჩვენ არ გვჯერა, რომ ბავშვების განათლება და მომავალი მხოლოდ მათი მშობლების საქმეა და რასაც უნდათ, იმას უზამენ. მაგალითები მომყავს, უბრალოდ.

თუმცა, მიუხედავად ამ დიდი განსხვავებებისა, შეგვიძლია, ცივილიზებულად ვიმუშაოთ ერთად და ეს მომავალში კოალიციასაც უკავშირდება, იმიტომ, რომ პროპორციული არჩევნების პირობებში უდიდესი ალბათობით გარდაუვალია კოლაიციები. ამიტომ, თუ შენ არ შეგიძლია, ცივილიზებულად ითანამშრომლო იქ, სადაც თვლი, რომ ეროვნული ინტერესია თანამშრომლობისა, ეს მოქალაქეს აჩვენებს, რომ მომავალშიც მართვას, ან ცივილიზებულ პოლიტიკურ თანაცხოვრებას ვერ შეძლებ, კოალიციაშიც რომ იყო. 

ამიტომ, ძალიან მნიშვნელოვანი იყო მოქალაქეებისთვის ჩვენება, რომ ამ განსხვავებულ ძალებს ცივილიზებულად და საღი აზრის ფარგლებში შეუძლიათ კომპრომისები, არა ღირებულებების დათმობის ხარჯზე, არამედ სწორედ ამისთვის, რომ ქმედება შეძლონ. ამ შემთხვევაში ქმედება იყო, რა თქმა უნდა, ხმების თვალსაზრისით მაჟორიტარულ არჩევნებში მოგების შანსის გაზრდა და ეს ფაქტორი იქნება ამ არჩევნების ბედის გადაწყვეტაში უმნიშვნელოვანესი, ისევე, როგორც მერების შემთხვევაში დემონსტრირება ძალის მთელი სპექტრის მხრიდან, მაგრამ არა გაერთიანება.

ამიტომ განსხვავება ესაა, პერიფრაზი რომ მოვახდინო თქვენი სწორი კითხვის, შერწყმა კი არა, კოორდინაცია, რაც არ გამორიცხავს და ზოგჯერ აუცილებელსაც კი ხდის, რომ მერე კოალიციურად მართვა შეძლო მომავალში ქვეყნის. 

დავუშვათ, რომ ოპოზიციამ მოიგო ეს არჩევნები, ქართულმა ოცნებამ კი დანიშნა ვადამდელი არჩევნები, სადაც ოპოზიციასთან დამარცხდა. რა იქნება კოალიციაში თქვენთვის წითელი ხაზი? 

არის რამდენიმე წითელი ხაზი, რომელიც ავტომატურია და ზედაპირზე დევს, იმიტომ, რომ ფუნდამენტურია და ადვილია ახლავე ამის არტიკულირება და გამოკვეთა. ეს არის ორიენტაციის საკითხი – ეს არის პუტინის რუსეთთან რაიმე სახით ფლირტის გამორიცხვა, რომელიც დამღუპველია ჩვენი ქვეყნის დამოუკიდებლობისთვის და ქვეყნის შიგნით თავისუფლებისთვის; და მკაფიო და თანმიმდევრული ორიენტირება NATO-სა და ევროკავშირის წევრობაზე და ამერიკასთან სტრატეგიულ პარტნიორობაზე, ანუ თავისუფალ სამყაროში დაბრუნებაზე – ვინც ასე არ თვლის, ან ასე არ მოქმედებს, ეს პირველი წითელი ხაზია.

მეორე წითელი ხაზი არის შავრაზმულ ძალებთან თანამშრომლობა – და ეს ორი წითელი ხაზი ერთმანეთთან კავშირშია, ანუ კვეთს ერთმანეთს ბევრგან – ძალადობა და სიძულვილი და ნებისმიერი ფორმით მიღება იდეის, რომ შეიძლება, ჩვენი მოქალაქეების რაღაც ნაწილი არ იყოს იმავე უფლებების მატარებელი, რასაც ყველა სხვა ვატარებთ. ესეც წითელი ხაზია.  ანუ სამოქალაქო ნაციონალიზმი არის ჩვენთვის ფუნდამენტური საკითხი. სამოქალაქო ნაციონალიზმი არის ის, რომ ჩვენ ვართ ერთი ერი პოლიტიკურად, ყველანი პოლიტიკურად საქართველოს მოქალაქეები ვართ და ეს არის ჩვენი მორალური და პრაგმატული ინტერესი რომ ასე იყოს და ვინც ამას ეჭვქვეშ აყენებს, თუ ამ იდეის საპირიპიროდ მოქმედებს, ეთნიკური, რელიგიური ან რამე სხვა დაყოფისთვის, ის ჩვენი მეორე წითელი ხაზია.

ამას გარდა, შეიძლება, წარმოიშვას ბევრი მნიშვნელოვანი წითელი ხაზი. ჩვენთვის ეკონომიკური თავისუფლება არის ასევე საფუძველი ყველა სხვა სამოქალაქო თავისუფლებისა, ან თანასაფუძველი, ოღონდ აქ ბევრი პარამეტირია, ერთის გამოყოფა რთული იქნება, მაგრამ ვინც ამ მიმართულების წინააღმდეგ წავა აშკარად, მანდაც გაჭირდება კოალიცია. მანდ შეიძლება მოგიწიოს რაღაც კომპრომისები, მაგრამ თუ ფუნდამენტურად მიდის მთავრობის დომინაციისკენ ჩვენი ქვეყნის სამოქალაქო, სოციალურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაში, ხო, ეგეც აღმოჩნდება წითელი ხაზი.

საქართველოს მესამე პრეზიდენტმა უკვე მერამდენედ დააანონსა საქართველოში დაბრუნება. თქვენი აზრით, რამდენად გაზრდის ეს არჩევნებზე პოლარიზაციის რისკებს?

ინტერვიუ ჩაწერილია მიხეილ სააკაშვილის საქართველოში ჩამოსვლამდე და მის დაკავებამდე. 

ივანიშვილის პროპაგანდა ამის გამოყენებას შეეცდება და ცდილობს, ამ განცხადებამდეც ცდილობდა და ამის შემდეგ მითუმეტეს, მაგრამ მე იმედი მაქვს, რომ წარსულისგან განსხვავებით, როგორც პოლიტიკური სპექტრმა, ისე საზოგადოებამ მნიშვნელოვანწილად მოიხადა ეს პოლიტიკური სახადი, ვგულისხმობ ივანიშვილის პროპაგანდის მხრიდან პოლარიზაციის გამოყენებას და ამიტომ არ შეცვლის არც ერთი მოქალაქისთვის, იქნება ეს სააკაშვილის მომხრე, ძალიან მაგარი მომხრე, თუ ზომიერი, თუ ოპონონეტი, კრიტიკოსი, თუ ძალიან მოწინააღმდეგე, ყველას გაცნობიერებული ექნება, რომ ამ საკითხის მიუხედავად, ჩვენ გვაქვს ჩვენი სამოქალაქო ვალი და ეროვნული ამოცანა, რომ ეს რეჟიმი დავამარცხოთ და სააკაშვილი რას გადაწყვეტს, თუ რას იტყვის, თუ მერე გადაიფიქრებს, თუ არ გადაიფიქრებს, ეს ჩვენს მოვალეობებს არ ცვლის.

იმ ხალხისთვის, ვისაც შეიძლება არ მოსწონს ახლა ჩემი პასუხი, მისი, რბილად რომ ვთქვა, აქტიური მომხრეებისთვის, სააკაშვილს რომც არ გადაეწყვიტა ჩამოსვლა მათი პატრიოტული, სამოქალაქო ვალი ხომ ამით არ იცვლებოდა, რომ ივანიშვილის რეჟიმს ხმის მშვიდობიანი ძალით დაუპირისპირდე?! ამას ვგულიხმობ სწორედ. იმათ, ვისაც ძალიან არ მოსწონთ სააკაშვილი რასაც ამბობს, იმათთვისაც. გავიგე, რომ არ მოგვწონს, მაგრამ რა, ეს ცვლის იმას, რომ ჩვენ ყველა ძალა უნდა ვიხმაროთ, რომ ეს ეროვნული საფრთხე გავანეიტრალოთ? არა, რა თქმა უნდა.

გასულ კვირას გამოქვეყნდა ე.წ სუს-ის ფაილები, რამაც საზოგადოება შეძრა მოსმენებისა და თვალთვალის მასშტაბით. თქვენი აზრით, ამ მასობრივი მოსმენების პირობებში ჩატარებული არჩევნები რამდენად შეიძლება, ჩაითვალოს ლეგიტიმურად? 
 

თქვენ სწორი ბრძანეთ, მასშტაბი იყო ბევრისთვის შოკისმომგვრელი, იმიტომ, რომ დავასწრო თქვენს კითხვას და ნებისმიერ სხვა ბუნებრივ კითხვას, ეს არ არის ის პრობლემა, რომელიც ამ ხელისუფლების დროს შეიქმნა – სპეცსამსახურების უკონტროლობა, სამწუხაროდ, ვერ გადაიჭრა საბჭოთა ტირანიის საბედნიეროდ დანგრევის შემდეგაც. კონტროლის მექანიზმების საკითხი არ გადაჭრილა წინა ხელისუფლების დროსაც, რომლის ნაწილიც ვიყავი. ეს სერიოზული პრობლემა იყო. ოღონდ, მთელი ამბავი ისაა, რომ ვარდების რევოლუციამ მოიტანა დიდი შედეგები ქვეყნისთვის წინსვლის თვალსაზრისით, თანამედროვე სახელმწიფოს ჩამოყალიბების საფუძვლები ჩაიდო... მოვიდა მერე ახალი ხელისუფლება პირველი მშვიდობიანი ცვლილების შემდეგ, რაც ასევე მნიშვნელოვანი ამბავი იყო. მათ შორის მოვიდა იმ ტალღაზე, ნაწილობრივ ლეგიტიმური კრიტიკის ტალღაზე ამ პრობლემის გამო და რა ტალღაზეც მოვიდნენ, იმ ნაწილში კი არ გააუმჯობესეს ვითარება, პირიქით, გააუარესეს. 

მეორე, რაც ამ ამბავმა აჩვენა, რა არის ფოკუსი, ამ ხელისუფლების დაკვეთა სპეცსამსახურების მიმართ. ამ მასალებმა, რომლებიც გამოიყურება ავთენტიკურად, მე ზუსტად არ შეიძლება ვიცოდე, მაგრამ ბევრი საფუძველი გვაქვს, ვიფიქროთ, რომ ავთენტიკურია, აჩვენა, რომ ქვეყნის გარე მტრები პუტინის რუსეთიდან და მათი ჯაშუშური საქმიანობა, ან მათთან დაკავშირებული ფიგურების საქმიანობა არ არის მათი სამიზნე. ანუ ამას არ მისდევენ, არ ინტერესდებიან, არც ორგანიზებული დანაშაული არ არის სამიზნე, არც შავრაზმული ჯგუფები არ არიან სამიზნე.

ამ ყველაფერს უყურებენ, აგროვებენ, რათა აკონტროლონ, ოღონდ ისინი მათი მოკავშირეები არიან, ეს არის მეორე შემზარავი ამბავი. ანუ, პირველ პრობლემას უნდა ეშველოს სისტემური რეფორმით და კონტროლის მექანიზმების ტრადიციის შექმნით, იმიტომ, რომ ეს არ არის უნიკალურად საქართველოს პრობლემა, სპეცსამსახურების ბუნება იძლევა იმ საფრთხის საშუალებას, რომ ისინი ჩუმად მოქმედებენ, გამართლება კი არ არის რამის, უბრალოდ, პრობლემის დანახვა არის, მაგრამ ტრადიცია და სისტემაში შემაკავებელი ამბები ამცირებს რისკებს და ამას უნდა მიეხედოს აუცილებლად, ისტორიული ამბავი უნდა მოხდეს საქართველოში, რომ ამას მიეხედოს.

მაგრამ მეორე ამბავი არის უბრალოდ პოლიტიკური ნების ამბავი, თუ გყავს ხელისუფლება, რომელსაც შენი ქვეყნის ეროვნული ინტერესების, ანუ დამოუკიდებლობისა და თავისუფლების დაცვა კი არ არის ამოცანა, არამედ შენი ქვეყნის მტერთან შეკრულია, იქ არანაირი სისტემა არ გიშველის, მთავრობა უნდა გამოცვალო ყველა ვარიანტში.

ახლა რაც შეეხება ასეთ პირობებში ჩატარებული არჩევნები, – და ამას შეგვიძლია დავამატოთ ასევე ძალადობის დემონსტრაციული პოლიტიკა, დმანისში რაც მოხდა, როგორც აისბერგის თავი – შეიძლება, თუ არა, ეს ჩაითვალოს ნორმალურ, თავისუფალ არჩევნებად, პასუხია, არა. ეს ნამდვილად შეგვიძლია, ვთქვათ და ბევრი სხვა რამის მოყვანა შეგვიძლია. მთელი კამპანიაა ზეწოლისა და მოსყიდვის, სადაც კანდიდატურებს ახსნევინებენ ოპოზიციურ წარმომადგენლებს და შემდეგ ამაზე თვითონვე პროპაგანდას ეწევიან პროსამთავრობო მედიები, რომ აი, ნახე, ჩვენ ნიაღვარი გვაქვს ძალის და ისინი სუსტები არიან. ეს უკვე აბსოლუტურად არანორმალური ატმოსფეროა, მაგრამ ეს ვერანაირი გამართლება ვერ იქნება ჩვენთვის, მოქალაქეებისთვის, რომ ამას არ დავუპირისპირდეთ არჩევნებზე დიდი რაოდენობით მისვლით და მათი დამარცხებით. 

აბსოლუტურად დამარცხებადია ეს ღეჯიმი, თუ ჩვენი მოქალაქეები დიდი რაოდენობით მივლენ არჩევნებზე და ნებას გამოხატავენ, დააფიქსირებენ. 

როგორც არ უნდა დამთავრდეს არჩევნები, ხელისუფლების შესაცვლელად დამატებითი ნაბიჯები იქნება გადასადგმელი. როგორ მოიქცევა ოპოზიცია სხვადასხვა სცენარის შემთხვევაში? მაგალითად, არჩევნები მოიგეთ, თუმცა ქართული ოცნება რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნებს მაინც არ ნიშნავს? და თუკი მმართველი გუნდი არჩევნებს გაყალბებით მოიგებს, ისევ მხოლოდ პროტესტს განიხილავთ, თუ ბრძოლის სხვა მეთოდებზეც ფიქრობთ?

პირველი, ვთქვათ, რომ იგებს ძალიან მაგრად ოპოზიცია და მაინც წინააღმდეგობას უწევს ქართული ოცნება. მე მგონია, რომ ძალიან გაუჭირდება ეს, მაგრამ ბუნებრივია, შეიძლება ავტომატურად არ დანებდეს ვითარებას ოლიგარქი და აუცილებელი გახდეს მშვიდობიანი სამოქალაქო პროტესტი. ეს ბუნებრივი ნაწილია დემოკრატიული ცხოვრების ნორმალურ ვითარებაშიც კი და ამ ვითარებაში ეს შეიძლება, აუცილებელი გახდეს, ოღონდ არა იმ გაგებით, როგორც ზოგჯერ ხდება ხოლმე, რომ ზეგ რაღაც აქციაა და ამ დღეს გადაწყდება ბედი, არა. მე მგონია, რომ თუ ის შედეგი დადგა და მჯერა, რომ დადგება, თუ ჩვენი მოქალაქეები მოდიან, რომ მკაფიო დიაგნოზი არის მარცხის. ეს ისეთი ვითარებაა, რომ აქციებიც თუ გახდა საჭირო, იმ ტიპის პერმანენტული ამბავი იქნება ეს და შიდა და გარე წნეხი იმხელა იქნება, რომ ეგ მიგვიყვანს ვადამდელ არჩევნებამდე ავტომატურად.

რაც შეეხება იმ სცენარს, რომელიც არ მინდა და მჯერა, რომ არ მოხდება, რომ საზოგადოებამ არ ჩათვალა საჭიროდ თავისი ნების გამოხატვა, ეგ თავისთავად უკვე შედეგია. იმ ქვეყნებში, სადაც საზოგადოებამ ვერ გაუწია წინააღმდეგობა დიდი ხანი ავტორიტარული რეჟიმის მიდრეკილებებს, იქ მძიმედ დამთავრდა ეს ყველაფერი. ეს არ ნიშნავს, რომ ხელს ჩაიქნევს საზოდაოება – ჩვენ ვხედავთ, რომ ბელარუსში იბრძვის ის ნაწილი, ვინც აქტიურია, ოღონდ ფასი ჯდება ეს უმძიმესი, დროის ამბავში, თაობებია დაკარგული იმ შანსისთვის, რომ ნორმალურ, თავისუფალ ქვეყანაში იცხოვროს და მსხვერპლიც კი.

საბოლოოდ, მე დარწმუნებული ვარ, რომ ხალხი გაიმარჯვებს ლუკაშენკოზე, მაგრამ ძალიან ტრაგიკული ამბავია, რომ ამდენი ხანი დასჭირდება ამას, თუმცა, ის მოქალაქეები, ვისაც სჯერა თავისუფლებისა და საკუთარი ქვეყნის დამოუკიდებლობისა და ამ ფასეულობების, გააგრძელებენ ბრძოლას. 

კომენტარები